Bản quyền sách nước ngoài đang ngày càng đa dạng về đề tài, thể loại

Kể từ năm 1995, UNESCO đã chọn ngày 23/4 là Ngày Sách và Bản quyền thế giới. Ngày này được chọn vì liên quan đến truyền thống của vùng Catalonia của Tây Ban Nha khi người dân tặng nhau hoa hồng và sách. Vào ngày này, nhiều quốc gia tổ chức các buổi triển lãm, sự kiện tôn vinh sách và văn hóa đọc. Nhân ngày 23/4/2022, phóng viên báo Tiền Phong đã có dịp trò chuyện với chị Nguyễn Thu Trang – Giám đốc Bản quyền và Xuất bản thương hiệu sách Tân Việt Books.

Được biết chị Thu Trang đã có 12 năm làm việc trong lĩnh vực mua bản quyền sách và tổ chức sản xuất hàng nghìn đầu sách cho Tân Việt Books, chị có thể chia sẻ một số câu chuyện tâm đắc về việc mua bản quyền những cuốn sách này nhân Ngày Sách và Bản quyền thế giới?

Chị Nguyễn Thu Trang: Trải qua 12 năm những câu chuyện liên quan đến việc trao đổi mua bản quyền sách nước ngoài của tôi có nhiều nhưng có những bộ sách mà tôi nhớ rất lâu như khi được làm việc với đối tác Tessloff của Đức để mua bộ sách Thế nào và Tại sao gồm 20 cuốn về khoa học thường thức, Bộ sách Sang trọng Deluxe Books với đối tác Arcturus của Anh Quốc, những lần chạy đua căng thẳng đấu giá để mua những cuốn sách có tính thời sự cao như Quá nhiều và Không đủ (hồi kí của cháu gái Tổng thống Donal Trump), Hứa với con Ba nhé (đương kim Tổng thống Joe Biden) là những trường hợp tôi nhớ nhất.

Có những bộ sách chúng tôi làm rất lâu mới xuất bản xong trọn bộ như Thế nào và Tại sao thời gian kéo dài khoảng 5 năm, do sách khoa học thường thức kiến thức trải dài ở nhiều lĩnh vực tự nhiên, khoa học, vũ trụ và dịch từ tiếng Đức nên chúng tôi dành khá nhiều thời gian và sức lực để hoàn thành bộ sách này. Tuy nhiên chúng tôi nhận được sự hỗ trợ nhiệt tình từ Viện Goethe về việc dịch thuật và sau này khi ra mắt bộ sách, đó là một trong những bộ sách bán chạy của chúng tôi, được nhiều độc giả yêu thích.

Hay như khi làm bộ sách sang trọng Deluxe Books chúng tôi đã tạo được một dấu ấn là tạo ra một thông điệp chúng ta cùng chọn sách để làm quà trong các dịp lễ. Tôi cho rằng ngoài việc xuất bản sách, khi người làm sách yêu thích và tâm huyết với nghề thì sẽ có rất nhiều cơ hội để đưa sách đến gần với bạn đọc hơn.

Bản thân tôi trước rất ngại viết, thường quen với biên tập nhiều hơn nhưng sau này tôi thường xuyên ghi lại cảm xúc cá nhân mỗi khi đọc sách (tất nhiên không chỉ sách mình làm mà nhiều sách của đơn vị xuất bản khác) để nhớ lâu hơn cũng như giới thiệu được nhiều thêm cho bạn bè.

Trong thời gian đại dịch COVID-19 kéo dài 2 năm, chị đã tổ chức việc mua bản quyền sách như thế nào?

Chị Nguyễn Thu Trang: Trước đại dịch, chúng tôi thường tham gia trực tiếp các hội chợ bản quyền quốc tế B2B. Tại đó chúng tôi được trực tiếp xem sách mẫu, giao lưu trao đổi với tác giả, đơn vị đại diện như nhà xuất bản, đơn vị môi giới xuất bản… Sự gặp gỡ này đem lại cho chúng tôi nhiều cảm xúc cho công việc. Mua bản quyền sách nước ngoài vào thời điểm dịch bệnh đồng nghĩa với việc mọi giao dịch phải chuyển sang hình thức online. Người làm xuất bản sẽ mất đi phần nào đó cảm hứng từ thực tế. Tuy nhiên, chúng tôi đã thích ứng với việc trao đổi công việc online qua các hình thức họp trực tuyến. Tất cả đối tác trên thế giới của chúng tôi đều làm như vậy.

Một điều đáng mừng là lượng giao dịch bản quyền của chúng tôi không giảm đi trong thời gian dịch bệnh COVID-19, sách mới vẫn được xuất bản và bạn đọc vẫn liên lạc với chúng tôi, chia sẻ về những cuốn sách đặt mua trong thời gian này.

Chị có thể chia sẻ về cách chọn lựa sách và những bộ sách mà chị đã mua được trong thời gian dịch bệnh COVID-19?

Chị Nguyễn Thu Trang: Đại dịch COVID-19 diễn ra đã làm thay đổi mọi thứ, nhưng chính trong thời gian này cá nhân tôi nhận thấy mọi người đã tìm đến sách nhiều hơn, đã chọn sách là một trong những phương pháp để vực dậy tinh thần cũng như tìm kiếm những điều tươi sáng ở tương lai. Chính vì vậy chúng tôi cũng đã nhanh chóng mua được những cuốn sách bàn về cách vực dậy nền kinh tế, được các tác giả viết trong đúng lúc dịch bệnh đang diễn ra như Nghệ thuật lãnh đạo, Công ty tôi gìn giữ.

Bên cạnh đó chúng tôi cũng tìm tới những đầu sách có giá trị nhân văn sâu sắc, đem lại cảm hứng sống cho bạn đọc. Kể cả những đầu sách về chính trị, khoa học thường thức, văn hóa, lịch sử, thiếu nhi, chúng tôi đều hướng sự lựa chọn là những câu chuyện nhân văn, viết về lòng tốt của con người như Nhân loại – Một lịch sử tràn đầy hi vọng, Sự lựa chọn – Nơi ngục tối không thể ngăn hi vọng nở hoa...

Chị đánh giá như thế nào về tình hình mua sách bản quyền nước ngoài hiện nay và xu thế trong tương lai của việc mua sách bản quyền?

Chị Nguyễn Thu Trang: Theo tôi quan sát thì ngành xuất bản trong nước hiện nay vô cùng nhanh nhạy trong việc mua nhanh và dịch nhanh để ra sách, thời gian mà độc giả Việt Nam được đọc bản dịch so với bản gốc vừa được phát hành trên thế giới ngày càng ngắn lại, nhất là đối với các tác phẩm được nhận định sẽ trở thành best-seller, hay của các tác giả nổi tiếng. Một phần thì do chúng tôi đã được giới thiệu các tác phẩm này khi sách sắp được hoàn thành, vì vậy khi mua được bản quyền là chúng tôi chỉ còn chờ tác giả hoàn thiện cuốn sách là bắt tay vào dịch thuật.

Bên cạnh việc mua bản quyền sách ngày một nhanh chóng và kịp thời, tôi còn thấy một không khí xuất bản đa dạng, ngày càng mở rộng về thể loại. Điều này rất có lợi cho bạn đọc, ở chỗ, độc giả có nhiều sự lựa chọn hơn 5 -10 năm trước rất nhiều do đầu sách phong phú. Trước đây các công ty xuất bản sẽ tập trung vào những dòng sách dễ bán chạy như sách kinh tế, kĩ năng, giải trí… thì nay họ đã mở rộng sang những dòng sách thuộc tủ sách tinh hoa, sách về một số lĩnh vực chuyên ngành, sách nhập môn vào các lĩnh vực nghệ thuật, khoa học thường thức và xuất bản sách có hình thức đẹp. Cá nhân tôi và Tân Việt Books cũng thử sức ở những lĩnh vực ngoài sở trường của mình là xuất bản sách Thiếu nhi khi làm những tủ sách sang trọng, sách về nghệ thuật, sách lịch sử… Một thị trường sách phong phú và đa dạng sẽ kích thích độc giả không chỉ đọc những cái mình quan tâm, theo sở thích hay theo trào lưu, họ có thể khám phá được nhiều điều mới mẻ trong những cuốn sách được đánh giá là khó hoặc chuyên biệt cho nhóm đối tượng hẹp.

Tôi cho rằng việc mua sách đa dạng ở nhiều lĩnh vực, đề tài và xuất bản sách rất khẩn trương là xu thế của việc mua bản quyền sách nước ngoài tại Việt Nam trong thời gian tới.

Cảm ơn chị.

Trần Anh (Thực hiện)

Nguồn: svvn.tienphong.vn