Cuộc đời dang dở của Tổng thống Mỹ John F. Kennedy

Trong cuốn sách, Robert Dallek đã mô tả Kennedy là “một con người với đầy đủ đức tính và những thiếu sót khiến ông dường như vừa phi thường lại vừa bình thường”.

John F. Kennedy (JFK) - Tổng thống thứ 35 của nước Mỹ - được người dân nước này nhớ đến không chỉ bởi vẻ bề ngoài điển trai, hào hoa, hấp dẫn, đại diện cho một thế hệ chính khách mới trẻ trung, tài năng và nhân văn, mà còn nhớ đến bởi khả năng hùng biện, cách đánh giá xử lý tình hình, tầm nhìn xa, đặc biệt là những gì ông đã làm cho nước Mỹ.

Một tính cách đặc biệt, khó nắm bắt

Nhiều tài liệu về JFK cho biết vị tổng thống này không hề muốn đưa quân vào miền Nam Việt Nam. Cũng chính bởi vậy mà nhiều người nói rằng, nếu Kennedy không bị ám sát thì tình hình Việt Nam sẽ có những bước ngoặt khác.

JFK còn khảng khái nhận trách nhiệm sau thất bại của nước Mỹ trong sự kiện Vịnh Con Lợn, khi rất nhiều chính khách tìm cách đổ lỗi cho nhau. Ông nói: “Một chiến thắng sẽ có rất nhiều người bố, nhưng một thất bại luôn là một đứa con mồ côi…”.

Tuy nhiên, JFK lại có một cuộc đời dang dở - một nhiệm kì tổng thống chưa trọn vẹn. Ngày 22/11/1963, chỉ còn 13 tháng nữa mới kết thúc nhiệm kì tổng thống của mình, John F. Kennedy khi đó mới có 46 tuổi đã qua đời sau một vụ ám sát tại bang Texas.

Cái chết của JFK đã để lại trong lòng người dân Mỹ và thế giới một nỗi đau vì mất đi một vị tổng thống trẻ tuổi, tài hoa, một ngôi sao chính trị đang lên. Từ đó, hàng chục phim tài liệu, sách tiểu sử và chân dung về ông ra đời.

Cuốn tiểu sử Một cuộc đời dang dở John F. Kennedy 1917-1963 (nguyên gốc tiếng Anh: An Unfinished Life: John F. Kennedy, 1917 - 1963) do nhà sử học người Mỹ Robert Dallek viết, được đánh giá là cuốn tiểu sử trọn vẹn và xúc động nhất về ông, ra mắt năm 2004.

Để viết cuốn tiểu sử này, Robert Dallek đã dành ra suốt 5 năm để tìm hiểu lại cuộc đời sự nghiệp của JFK (từ các tư liệu lưu trữ, các bản tốc ký, các cuộc điện thoại, các ghi chép ở phòng Bầu dục, các cuộc trao đổi với nhiều nhân vật lịch sử). Và trong quá trình tìm hiểu đó ông đã khám phá ra vô số những điều mới mẻ về JFK, gia đình và sự nghiệp của tổng thống.

Robert Dallek cho biết so với các nhân vật khác trong lịch sử, JFK là một tính cách đặc biệt, khó nắm bắt; giống bao chính khách khác, ông luôn cố gắng thể hiện những phẩm chất được yêu thích và che giấu đi những hạn chế của bản thân. Do vậy, Robert Dallek viết cuốn sách này mục đích không phải là viết một cuốn tiểu sử cứng nhắc, mà là tìm cách khắc họa lại chân dung hào hoa và lôi cuốn của JFK thật chính xác hoặc ít ra cũng phải gần đạt được như vậy.

Một con người "vừa phi thường lại vừa bình thường"

Trong cuốn sách, Robert Dallek đã mô tả Kennedy là “một con người với đầy đủ đức tính và những thiếu sót khiến ông dường như vừa phi thường lại vừa bình thường - một con người có trí tuệ khác thường, có mục đích, kỉ luật và óc phán đoán tốt, đồng thời vẫn có nhiều vấn đề về sức khỏe thể chất và cảm xúc”.

Tác giả đã không để khía cạnh này lấn át khía cạnh khác mà cố tìm cách cân bằng chúng. Chẳng hạn, nhờ tìm hiểu về bệnh sử của Kennedy nhiều hơn bất kì tác giả viết tiểu sử nào trước đây, tác giả đã có cơ hội được thấy mức độ ông che giấu bệnh tật của mình trước công chúng cũng như tính cách mạnh mẽ của ông.

Bên cạnh đó, tác giả đã cố gắng tìm hiểu khả năng “hấp dẫn phụ nữ” không thể phủ nhận của Kennedy, trong đó bao gồm các ví dụ ít được biết đến.

Cuốn sách trở nên thú vị hơn với độc giả bởi tác giả đã tìm kiếm các ảnh hưởng tích cực và tiêu cực từ gia đình tới tính cách của Kennedy. Tác giả đã cho chúng ta biết về hai gia tộc nổi tiếng ở Boston nói riêng và nước Mỹ nói chung: dòng họ Kennedy (họ cha) và dòng họ Fitzgerald (họ mẹ).

Với tầm nhìn và khát vọng, Joe Kennedy đã quyết tâm bằng mọi giá đưa một người con của mình trở thành tổng thống Mỹ, khiến những người con nhà Kennedy luôn cố gắng vươn lên, không bao giờ chấp nhận vị trí thứ hai, thứ ba. Tham vọng và lòng tự tin vô bờ là nét chính trong quan niệm sống của hai dòng họ Fitzgerald và Kennedy.

Triết lý điển hình của gia tộc JFK thể hiện trong câu nói của Joe Kennedy với em gái: “Nếu em không được làm đội trưởng thì đừng tham gia cuộc chơi”. Bên cạnh đó, tác giả cũng ghi chép về giai đoạn JFK phục vụ trong Hải quân, về công việc ở Hạ viện và Thượng viện…

Quan trọng nhất là các chính sách trong giai đoạn làm tổng thống, về kinh tế, quyền công dân, trợ cấp liên bang cho giáo dục, bảo hiểm y tế cho người già, đói nghèo, và đặc biệt là các vụ việc với Liên Xô, vấn đề vũ khí hạt nhân, vũ trụ, vấn đề Cuba và cuộc chiến tranh ở Việt Nam…

Tác giả không ngần ngại nói về điều mà ông tin là Kennedy sẽ làm với những vấn đề chắc chắn Kennedy sẽ phải đối mặt trong nhiệm kì thứ hai dù những giải pháp này có thể sẽ vấp phải nhiều hoài nghi.

Hành trình đưa bản dịch tiếng Việt cuốn sách đến độc giả Việt Nam

Một cuộc đời dang dở John F. Kennedy 1917-1963 do tiến sĩ Nguyễn Sỹ Hưng (con trai tướng Đồng Sỹ Nguyên - người chỉ huy tuyến đường Hồ Chí Minh huyền thoại) chuyển ngữ. Ông Hưng là cựu phi công MiG-21 thuộc Trung đoàn 921 - Không quân nhân dân Việt Nam, nguyên Chủ tịch - kiêm Tổng Giám đốc Vietnam Airlines. Ông là nhà nghiên cứu lịch sử chiến tranh trên không ở Việt Nam, tác giả nhiều cuốn sách, bài báo về đề tài Chiến tranh trên không và Hàng không dân dụng Việt Nam.

Chia sẻ lý do lựa chọn giới thiệu tới độc giả Việt Nam cuốn Một cuộc đời dang dở John F. Kennedy 1917-1963, bà Nguyễn Thu Trang, Phó tổng giám đốc của Tân Việt Books - cho biết cách đây hơn 10 năm bà được tiến sĩ Nguyễn Sỹ Hưng chia sẻ về cuốn sách mà ông đang dịch. Dù rất muốn thực hiện cuốn sách, nhưng ở vào thời điểm đó vì nhiều lý do nên đơn vị của bà chưa thể làm ngay.

Năm 2021, khi công ty bà Trang mở rộng đề tài sách cho người trưởng thành và nối tiếp vào phần tủ sách hồi kí, tự truyện của các chính trị gia, nghệ sĩ nổi tiếng, đơn vị này và dịch giả đã bắt tay nhau thực hiện cuốn sách, dự kiến sẽ ra mắt vào cuối năm 2021 (vào đúng dịp kỉ niệm 60 năm ngày nhậm chức tổng thống của JFK).

Tuy nhiên, do cuốn sách rất dài (1.000 trang bản gốc, khổ nhỏ), thông tin mang tính lịch sử cần làm cẩn thận, kĩ lưỡng nên các khâu sản xuất xuất bản cuốn sách kéo dài hơn và cuốn sách được hoàn thành trong 2 năm 8 tháng (tương đương với thời gian JFK giữ chức tổng thống thứ 35 của Mỹ). Đó là chưa kể đến phần dịch của ông Sỹ Hưng cũng được thực hiện, chỉnh sửa hoàn thiện trong vòng 10 năm. Vì kéo dài hơn dự kiến nên cuối cùng cuốn sách ra mắt vào tháng 11/2023, đúng vào dịp kỷ niệm 60 năm ngày JFK qua đời.

Theo Minh Châu/ Znews.